Alergia to jedna z najczęstszych chorób przewlekłych występujących w dzisiejszych czasach. Spowodowana może być różnymi czynnikami i objawiać się na różne sposoby, np. katarem, kaszlem czy zmianami skórnymi. Najnowsze badania informują, że około 40% społeczeństwa uskarża się na stałe lub epizodyczne incydenty alergiczne.

Ze względu na uciążliwość swoich objawów, alergia często wymaga od nas zmiany stylu życia i rezygnacji z niektórych przyjemności.  Lekarz zazwyczaj zaleca unikanie kontaktu z alergenem powodującym objawy alergii, jednak co zrobić w sytuacji gdy ta metoda nie powoduje ich zaniku? Z pomocą przychodzą nam leki antyhistaminowe, których coraz szerszy wybór znajdziemy w aptekach, a w dodatku znaczą część z nich można kupić bez recepty. Jak jednak wybrać najbardziej odpowiedni lek przeciwhistaminowy?

Alergia skórna – czy lek antyhistaminowy pomoże?

Szczególnie uciążliwa na co dzień jest alergia skórna, objawiająca się pokrzywką i wysypką z towarzyszącym im uporczywym swędzeniem i zaczerwienieniem. Nieleczona często prowadzi do powstania przebarwień, które bardzo trudno jest usunąć.  Zanim jednak przejdziemy do leczenia, warto powiedzieć parę słów na temat samej alergii skórnej.

Zazwyczaj jest ona efektem bezpośredniego kontaktu alergenu ze skórą lub błonami śluzowymi drogą wziewną lub pokarmową. W jego wyniku dochodzi do produkcji immunoglobulin IgE, które stymulują wydzielanie histaminy, odpowiedzialnej za większość objawów skórnych. Jako czynniki wywołujące alergie skórną wymienia się:

• kosmetyki,
• chemikalia,
• sierść zwierząt,
• pokarmy,
• rośliny,
• biżuterię,
• leki,
• odzież.

Z tego względu w przypadku alergii z objawami skórnymi najważniejsza jest profilaktyka i zmiana codziennych nawyków. Kluczowe jest używanie odpowiednich środków piorących czy kosmetyków, a także zmiana nawyków żywieniowych, gdyż jednym z głównych czynników wywołujących alergię skórną jest jedzenie. Niestety, nie zawsze pozwala całkowicie wyeliminować objawy. Wtedy warto sięgnąć po leki antyhistaminowe bez recepty, które likwidują objawy alergii poprzez blokowanie działania histaminy. Polega ono na hamowaniu receptorów komórkowych wiążących histaminę. Dzięki temu wykazują one dużą skuteczność, a łagodzenie objawów następuje w niedługim czasie po zastosowaniu preparatu. W większości przypadków stosują je osoby cierpiące na atopowe zapalenie skóry, pokrzywki oraz intensywne wysypki. Wykazują też działanie przeciwświądowe, przez co stanowią jeden z najważniejszych elementów terapii.

Leki na alergie – rodzaje

Jeśli chodzi o leki na alergie, w przypadku alergii skórnej lekami z wyboru są leki antyhistaminowe, które blokują działanie histaminy przez odwracalne łączenie się z jej receptorem. Histamina to substancja, która jest wydzielana przez nasz organizm w odpowiedzi na kontakt z alergenem i odpowiada za większość objawów skórnych, a przede wszystkim za jej uporczywy świąd. Leki antyhistaminowe bez recepty możemy podzielić na trzy kategorie:

• leki przeciwhistaminowe I generacji – w ich składzie znajduje się przede wszystkim chlorferenamina, hydroksyzyna, clemastinum oraz phenazolinum. Powstały one jako pierwsze leki na alergie, przez co ich stosowanie pomimo dużej skuteczności, niesie ze sobą również różne skutki uboczne.
• leki przeciwhistaminowe II generacji – to przede wszystkim leki zawierające ceteryzynę oraz loratadynę, ale także preparaty zawierające azelastynę czy mizolastynę. To nowoczesna gama preparatów na alergie, przez co wywołują one znacznie rzadsze i mniej groźne działania niepożądane.
• Leki przeciwhistaminowe III generacji – należą do nich lewocetyryzyna, desloratadyna, feksofenadyna.

Czym dokładnie różnią się poszczególne generacje?

Leki przeciwhistaminowe I generacji

Hydroksyzyna czy clemastinum to najstarsza grupa leków przeciwalergicznych, która ze względu na szersze działanie i wpływ na różne receptory (dopaminergiczne, serotoninergiczne, muskarynowe) powoduje wiele działań niepożądanych. Należą do nich:

• senność,
• suchość w jamie ustnej,
• zaburzenia widzenia,
• osłabiony refleks,
• trudności w oddawaniu moczu,
• zwiększenie apetytu i w efekcie wzrost masy ciała.

Ze względu na to, że skutki uboczne tych leków utrzymują się długo, przy ich stosowaniu niewskazane jest prowadzenie samochodów. W związku z występowaniem tak wielu działań niepożądanych stosowanie leków przeciwhistaminowych I generacji jest według najnowszych zaleceń terapeutycznych zalecane jedynie w niektórych przypadkach, kiedy potrzebne jest szybkie ustąpienie objawów. Wyjątek stanowi hydroksyzyna, doskonale łagodząca świąd, która podana wieczorem zapewnia spokojny sen aż do rana.

Leki antyhistaminowe II generacji

Podstawową rolę w terapii alergii, w tym objawów skórnych odgrywają leki antyhistaminowe II generacji, czyli preparaty zawierające cetyryzynę i loratadynę. Wykazują one powinowactwo jedynie do receptorów histaminowych (H1), a także nie przenikają bariery krew-mózg, dzięki czemu skutki uboczne ich stosowania są bardzo małe. Najczęściej zgłaszanym objawem niepożądanych jest niewielka senność. Dodatkowo, taki lek przeciwhistaminowy II generacji zazwyczaj wykazuje również działanie przeciwzapalne i dodatkowe działanie przeciwalergiczne, polegające na osłabianiu naturalnych reakcji immunologicznych naszego organizmu.

Najnowsze rozwiązanie, czyli leki przeciwhistaminowe III generacji

Najnowsze leki antyhistaminowe bez recepty to izomery i metabolity loratadyny i cetyryzyny. Nie wykazują one żadnych działań niepożądanych na OUN, czyli senności czy sedacji, a także charakteryzują się długim okresem działania, dzięki czemu mogą być stosowane dużo rzadziej Ze względu na fakt, iż pomagają redukować blokadę nosa znalazły zastosowanie nie tylko w leczeniu pokrzywek i innych objawów alergii skórnej, ale również w przewlekłym nieżycie nosa. Dzięki swojej dostępności i rozsądnej cenie są coraz częściej wybierane przez osoby cierpiące na alergię.

Co uwzględnić wybierając lek antyhistaminowy?

Wybór leku przeciwalergicznego zawsze powinien być skonsultowany z lekarzem lub farmaceutą, gdyż tylko wtedy terapia może być w pełni skuteczna. Przed podjęciem decyzji należy uwzględnić nie tylko stopień nasilenia objawów, mechanizm działania leku i jego skuteczność, ale także bezpieczeństwo stosowania. Powinno się także wziąć pod uwagę wiek pacjenta, a także choroby towarzyszące, na które wybrany lek przeciwhistaminowy może mieć wpływ. Nie należy również zapominać o dostępności danego leku i jego cenie, który ma duże znaczenie, zwłaszcza że leki antyhistaminowe bez recepty mogą być stosowane nawet przez kilka miesięcy. Nie jest wskazane również łączenie jednocześnie kilku leków przeciwhistaminowych na raz.

Co zrobić, gdy lek przeciwhistaminowy nie zadziała?

Skuteczność poszczególnych leków na alergię jest różna, głównie ze względu na to, że każda osoba inaczej reaguje na daną substancję aktywną. Może to być spowodowane m.in. stanem układu immunologicznego czy rodzajem czynnika wywołującego objawy alergiczne. Z tego powodu nie należy rezygnować z terapii w sytuacji gdy np. lek antyhistaminowy nie przyniesie oczekiwanej ulgi lub wywoła działania niepożądane. Problem może rozwiązać natomiast zmiana leku na inny z tej samej lub jeśli jest to możliwe, nowszej grupy leków przeciwhistaminowych.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Źródła:

• https://aptekarz.pl/leki-przeciwalergiczne-wersja-rozszerzona/2018-04-29/
• https://www.termedia.pl/f/f/15a8cec33bb5cdfd9662781f0f717fbc.pdf
• https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/alergie/alergia-skorna-objawy-alergii-skornej-czynniki-wywolujace-alergie-skor-aa-Mc2S-L5pY-BPbh.html
• https://pulsfarmacji.pl/2668716,54424,jakie-leki-przeciwhistaminowe-stosowac-w-terapii-pokrzywek
• https://www.doz.pl/czytelnia/a2742-Ktory_doustny_lek_przeciwalergiczny_wybrac