Problem przebarwień na skórze dotyczy wiele osób. Opisuję jak można je likwidować a zarazem im zapobiegać. Proces usuwania plam wymaga na pewno czasu, cierpliwości i systematyczności, dlatego zdecydowanie lepiej jest im przeciwdziałać. Wpis powstał na bazie doświadczeń z mojej pracy z klientkami w gabinecie w Bielsku-Białej.

Za większość plam i przebarwień na twarzy winne jest słońce!

Niektórzy uważają, że opalenizna to oznaka zdrowia, a ciemnienie skóry to nic innego jak reakcja obronna naszego organizmu na nadmiar promieniowania ultrafioletowego. Kolor naszej skóry, włosów, tęczówki oka zależy od ilości melaniny – naturalnego pigmentu, który powstaje w skórze w procesie zwanym melanogenezą (to szereg dość złożonych reakcji biochemicznych).

Naskórek składa się z warstw. U osób o jasnej karnacji melanina występuje tylko w najgłębiej położonej warstwie graniczącej ze skórą właściwą, natomiast osoby o ciemnej karnacji mają melaninę we wszystkich warstwach naskórka, stąd też ciemniejszy kolor ich skóry.

Najszybciej zauważalne lekkie ciemnienie skóry jest wynikiem działania promieni UVA, choć efekt nie musi być u wszystkich widoczny. Zaś opalenizna pod wpływem działania promieni UVB pojawia się z opóźnieniem, bo po około 3 dniach od wystawienia się na słońce, co spowodowane jest zachodzącym procesem powstawania nowych komórek, a to wymaga czasu.

Efekty działania promieni słonecznych na naszej skórze ciekawie obrazuje film Thomasa Leveritt pt. „How the sun sees you”, który umieszczam poniżej. Uprzedzam, że po obejrzeniu możesz zwiększyć swoją skłonność zakupową do produktów z filtrami SPF (jakie wybrać, to osobny wątek).

Rodzaje przebarwień: ostuda (melasma), piegi, plamy starcze i potrądzikowe

Przebarwienia na twarzy (hiperpigmentacja) są problemem estetycznym dotykającym wiele kobiet. W postaci niewielkich brązowych plam to plamy soczewicowate – starcze. W postaci dużych rozlanych ciemnobrązowych plam to ostuda – melasma. Występują także przebarwienia pozapalne – potrądzikowe. Natomiast powstawanie piegów jest w dużej mierze zależne od skłonności genetycznych, a ich cechą charakterystyczną jest blednięcie zimą.

Ciemniejsze, nieregularne plamy zwykle pojawiają się na twarzy, dłoniach, dekolcie, czyli częściach ciała najczęściej poddawanych działaniu słońca. Przyczyną ich powstawania są zaburzenia procesu wytwarzania i rozmieszczenia barwnika skóry – melaniny (tego samego, który jest odpowiedzialny za efekt opalonej skóry). Dokładnie jego miejscowy nadmiar. Dzieje się tak poprzez jego zwiększoną produkcję melaniny przez melanocyty (komórki barwnikowe) lub też nadmierne zagęszczenie melanocytów. Melanina gromadzi się punktowo zamiast równomiernie rozprowadzać się w skórze.

Co powoduje zaburzenia w produkcji pigmentu w skórze?

Większość przebarwień ma charakter nabyty. Czynniki wpływające na powstawanie przebarwień skórnych to:

• promieniowanie UV,
• zakłócenia gospodarki hormonalnej organizmu – w okresie ciąży, menopauzy i przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych,
• stan zapalny skóry,
• działanie metali (miedź, żelazo, złoto, srebro, arsen, bizmut),
• substancje fototoksyczne i/lub fotoalergizujące:
  – niektóre leki przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, antybiotyki – warto czytać ulotki dołączone do leków lub/i skonsultować się z lekarzem,
  – niektóre zioła (np.: dziurawiec),
  – olejki eteryczne, substancje zapachowe – idąc na plażę lepiej nie stosować perfum lub wód toaletowych i to nawet tych bez alkoholu, gdyż nie sam alkohol jest problem a olejki eteryczne,
• niedobór witamin – A, PP (witamina B3, niacynamid), kwasu pantotenowego (witamina B5) i foliowego (witamina B9),
• choroby wątroby.

Metody usuwania przebarwień skórnych

Nie ma jednej ustalonej, skutecznej metody do usuwania przebarwień. Dlatego wykorzystuje się różne i łączy je.

1. W walce z przebarwieniami niesamowite efekty daje stosowanie preparatów kosmetycznych przeciw przebarwieniom razem z peelingami chemicznymi (np.: kwas mlekowy, glikolowy, migdałowy, TCA – trójchlorooctowy). Zwiększa to efektywność depigmentacji. Dzięki złuszczeniu likwidujemy obecność melaniny w zewnętrznych warstwach naskórka oraz ułatwiamy działanie i penetrację składników aktywnych.

2. Zastosowanie inhibitorów tyrozynazy (enzymu katalizującego pierwszy etap syntezy melaniny -współtworzy brązowy barwnik w skórze). Zahamowanie aktywności tego enzymu jest znakomitym sposobem ograniczenia produkcji melaniny w skórze. Substancje wykazujące to działanie:

– dipalmitynian kojowy (ester kwasu kojowego) – związek, który powstał z połączenia kwasu kojowego z kwasem palmitynowym. Jest rozpuszczalny w tłuszczach co poprawiło, że jego penetracja i skuteczność działania oraz stabilność jest większa w porównaniu do kwasu kojowego. Jego stężenie w produktach kosmetycznych to 1 – 5%.

– alfa-arbutyna – arbutyna w postaci alfa glikozydu hydrochinonu (nazywana naturalnym hydrochinonem), wykazuje znacznie większą stabilność i 10-krotnie większą skuteczność działania niż postać beta-glukozydu. W preparatach kosmetycznych używa się czystej arbutyny lub wyciągów z roślin ją zawierających, na przykład mącznicy lekarskiej. Jednak działanie wybielające czystego związku jest skuteczniejsze niż ekstraktów. Stężenie w produktach kosmetycznych to 0,2 – 2%.

– witamina C – w postaci tetraizopalmitynianu askorbylu – czyli najnowszej estrowej, lipofilnej – rozpuszczalnej w tłuszczach, pochodnej kwasu askorbinowego, przy stężeniu minimalnym 10%, dlatego też witamina ta stanowi składnik wielu kremów rozjaśniających przebarwienia.

– azeloglicyna – pochodna kwasu azelainowego w postaci płynnego roztworu, łatwo rozpuszczalnego w wodzie, powstała w wyniku połączenia kwasu azelainowego z aminokwasem glicyną. Występuje w stężeniach 3 – 10%. 

– kwas azelainowy – jako składnik kosmetyku bądź jako peeling chemiczny.

– kwas fitowy – jako składnik kosmetyku bądź jako peeling chemiczny.

– lukrecja gładka – obecne w ekstrakcie z lukrecji flawonoidy i triterpeny, takie jak: glicyryzyna, glabrydyna, likwirytyna, izolikwirytyna mają działanie depigmentacyjne.

– retinol (witamina A),

– hydrochinon, związek chemiczny z grupy fenoli, silny składnik rozjaśniający. Stężenie w produktach kosmetycznych 0,3- max 2%.

– aleosyna, składnik izolowany z aloesu.

– tretinoina – wykazuje hamowanie syntezy tyrozynazy.

– dimethoxytolyl propylresorcinol – jest ekstraktem pozyskiwanym z rośliny Dianella ensifolia, jest 20 razy bardziej skuteczny niż hydrochinon.

3. Użycie antyoksydantów neutralizujących wolne rodniki oraz chroniących skórę przed promieniowaniem UVA i UVB. Do antyoksydantów należą:

– witamina E,

– witamina C (kwas askorbinowy),

– kwas fitowy,

– l-glutation (w postaci suplementu – bardzo silny naturalny przeciwutleniacz, który poza doskonałym wpływem na nasze ciało ma też właściwości hamujące pigmentację cery, skutecznie rozjaśnia skórę!),

– niacynamid (witamina B3, PP),

– beta glukan (w postaci suplementu oraz jako składnik kosmetyku),

– kurkuma (w formie maseczki do twarzy rozjaśnia przebarwienia),

– dysmutaza ponadtlenkowa.

4. laser Q-Switch

5. Ponieważ głównym czynnikiem odpowiedzialnym za syntezę melaniny w ludzkiej skórze jest promieniowanie ultrafioletowe, niezależnie od stosowanych metod i kosmetyków przeciw przebarwieniom, zawsze należy zapewnić odpowiednią ochronę przed słońcem w postaci filtrów przeciwsłonecznych. W czasie terapii wykonywania peelingów lub/i stosowania kosmetyków na przebarwienia nie należy opalać się na słońcu i w solarium, aby nie spowodować nawrotu przebarwień. Skórę należy chronić filtrami przeciwsłonecznymi o wysokim poziomie protekcji (min. 50 SPF).

Przykładowe produkty kosmetyczne z aktywnymi składnikami na przebarwienia

Oto kosmetyki zawierające niektóre aktywne składniki wymienione w metodach walki o skórę bez przebarwień:

1. Kolagen natywny GOLD marki Colway Int. (azeloglicyna, retinol).
2. Lighter +, marki Peel Mission – (dipalimitynian kwasu kojowego, alfa arbutyna, witamina C, retinol).
3. L’Azel Active Professional, Płyn do pielęgnacji skóry marki Mozapharm –  (azeloglicyna, wiatmina B3).
4. Unitone 4 WHITE marki ISIS PHARMA, Krem na noc (hydrochinon 2%, kwas kojowy 2%, kwas glikolowy 6%, kwas askorbinowy 2%).
5. Pigmanorm krem marki Louis Widmer (Hydrochinon 5 g, Tretinoin 0,1 g, Hydrocortison 1 g) – niedostępny w Polsce.

Jeśli znasz inne warte polecenia produkty, to zostaw proszę informacje w komentarzu, a chętnie się im przyjrzę i dopiszę do listy.